Je Bedrijf Verkopen: Een Complete Gids voor Nederlandse Ondernemers

Je bedrijf verkopen is iets om goed over na te denken, want er zijn best veel dingen waar je aan moet denken en het kost misschien meer tijd dan je denkt. Wat is precies datgene waar je allemaal rekening mee moet houden als je je bedrijf gaat verkopen, hoe kun je je voorbereiden op een goede verkoop, en hoe zit het met de financiële afwikkeling? In dit artikel nemen we je bij de hand en geven we je alle informatie die je nodig hebt om je bedrijf succesvol te verkopen.

Waarom je bedrijf verkopen?

Je bedrijf verkopen is een flinke beslissing, dus het eerste dat je moet doen is het heel zeker weten. De reden om een bedrijf te verkopen is voor iedereen anders, en kan zowel zakelijk als persoonlijk zijn. Misschien zijn jij en je partner waarmee je het bedrijf runt uit elkaar, misschien heb je zin in iets heel anders of wil je gewoon met pensioen. Wat de reden voor de verkoop van je bedrijf ook is, het is niet iets om over na te denken.

Voorbereiding op de verkoop: zo sluit je een succesvolle deal

Voordat je de deur wagenwijd opengooit voor een potentiële koper, is het belangrijk om eerst je huiswerk te doen. Het klinkt misschien cliché, maar een succesvolle verkoop begint bij een goede voorbereiding. Je wilt helder kunnen laten zien wat je verkoopt, waar de waarde zit en waarom jouw bedrijf aantrekkelijk is voor een koper. Laten we eerst eens kijken naar drie belangrijke stappen die je moet nemen om tot een succesvolle deal te komen:

Je bedrijf ‘verkoopklaar’ maken

Een likje verf en een opgeruimde boekhouding en dan is je bedrijf klaar voor de verkoop, toch? Dat hoort er zeker bij, maar er is meer. Het is nodig om je onderneming aantrekkelijk en overzichtelijk te maken voor potentiële kopers. Denk aan heldere financiële overzichten, up-to-date contracten, duidelijke eigendomsrechten en inzicht in je klantenbestand.

Huur je een pand, neem dan alvast contact op met je verhuurder. Misschien kan de koper het huurcontract overnemen via indeplaatsstelling. Heb je personeel? Dan gaan hun rechten en plichten automatisch mee naar de nieuwe eigenaar. Het is handig om lopende procedures, zoals ziekteverzuim of nieuwe contractonderhandelingen, vóór de overdracht af te ronden.

Maak daarnaast een informatiememorandum1 klaar: een document waarin je bedrijf wordt voorgesteld aan serieuze kandidaten. Denk aan kerncijfers, marktpositie, en toekomstige kansen. Het geeft de koper vertrouwen en laat zien dat jij je zaakjes op orde hebt.

Wat is je bedrijf precies waard?

Welke prijskaart moet je aan je bedrijf hangen? Een lastige vraag met veel mogelijke antwoorden. Wat je bedrijf waard is zit niet alleen in de tastbare dingen zoals je voorraad, bureaustoelen, machines of je pand. Ook immateriële zaken zoals je klantenkring, reputatie en merknaam (dit wordt ook wel de goodwill genoemd) spelen een grote rol.

Er zijn verschillende manieren om erachter te komen wat jouw bedrijf waard is, maar het is altijd slim om hier een financieel specialist voor in te schakelen. Die kan je ook helpen met het opstellen van een verkoopmemorandum waarin je uitlegt hoe je tot je vraagprijs bent gekomen. En dat geeft weer een sterkere positie bij de onderhandelingen.

Verkoop je een bv? Dan kun je kiezen voor een aandelenoverdracht of een activa-passiva transactie. Bij de eerste verkoop je letterlijk alles, bij de tweede verkoop je alleen onderdelen. Bij de verkoop van aandelen van een bv of nv is het nodig om een notaris in te schakelen. Let op, want er zitten fiscale gevolgen aan vast. We raden sterk aan om hiervoor een financieel adviseur in te schakelen.

Een verkoopteam samenstellen

Die financieel adviseur is niet de enige die je kan helpen bij het verkoopproces. Je kunt ook een accountant, jurist en eventueel een overname adviseur of makelaar inschakelen. Zij zorgen dat je niets over het hoofd ziet, bewaken je belangen en helpen met het onderhandelen van de best mogelijke deal.

Als je jouw dreamteam bij elkaar hebt, moet je ervoor zorgen dat alle neuzen dezelfde kant op wijzen. Jij hebt de touwtjes in handen, dus het is aan jezelf om duidelijke taken en verantwoordelijkheden vast te stellen. Laat iedereen een geheimhoudingsverklaring tekenen die vertrouwelijke informatie over je bedrijf krijgt. Jouw gevoelige bedrijfsinformatie komt daardoor niet zomaar op straat te liggen. Is je team compleet en zijn alle spelregels voor iedereen duidelijk, dan is het zover: je kunt beginnen aan het daadwerkelijke verkoopproces.

Het verkoopproces stap voor stap

Het verkooptraject heet niet voor niets een traject. Het is niet alsof je een pak melk bij de supermarkt afrekent. De verkoop gaat in fases, van het zoeken van een koper tot de officiële overdracht. Het is een intensief proces, waar je zeker even de tijd voor moet nemen. Het volgende stappenplan is een mooie leidraad die kan bijdragen aan een succesvolle verkoop van je bedrijf.

Stap 1: Zoek naar potentiële kopers

Is het niet een familielid of andere bekende van je die het bedrijf wil overnemen, maar ben je op zoek naar een koper op de markt, dan kun je hiervoor je netwerk of brancheorganisaties inschakelen. Er zijn ook speciale platforms waarop bedrijven anoniem te koop worden aangeboden. Je accountant, overnameadviseur of makelaar kan je hier goed bij helpen.

Denk vooraf na over welk type koper je zoekt. Wil je dat je bedrijf blijft bestaan zoals het is? Kies dan liever voor een strategische partij of iemand uit je branche. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor iemand met een frisse blik en nieuwe ideeën voor je bedrijf. Door hierover even bij stil te staan, voorkom je teleurstellingen later in het traject.

Stap 2: Informatie Memorandum (IM) en eerste contact

Heb je een koper gevonden die interesse heeft in de overname van je bedrijf? Dan wil hij natuurlijk zoveel mogelijk informatie krijgen. Geef niet alles tegelijk, maar begin met een beknopt informatiememorandum (IM). Hierin staan kerngegevens zoals de jaarcijfers, het bedrijfsmodel, marktkansen en de vraagprijs. Het is een soort pitch-document dat serieus geïnteresseerden overtuigt om verder te praten.

Let op: voordat je dit soort informatie deelt, is het slim om een geheimhoudingsverklaring (NDA) te laten ondertekenen. Als de onderhandelingen niet doorgaan, komen je bedrijfsgegevens in ieder geval niet in verkeerde handen terecht.

Stap 3: Onderhandelingen en Letter of Intent (LOI)

Is je potentiële koper echt serieus, dan is het tijd om te gaan onderhandelen. Het gaat daarbij niet enkel om de prijs, maar ook de voorwaarden van de verkoop. Denk bijvoorbeeld aan de overdrachtsdatum, wat er precies wordt verkocht en of je als verkoper na de overdracht nog betrokken blijft bij het bedrijf.

Als jullie het eens zijn, leg je de afspraken vast in een document dat ook de Letter of Intent (LOI) wordt genoemd. Deze intentieverklaring is bindend en zorgt ervoor dat jij en de koper helemaal op een lijn zitten. Het is een belangrijk moment, want vanaf hier kun je de puntjes op de i gaan zetten.

Stap 4: Due Diligence (boekenonderzoek)

Na het tekenen van de LOI komt de koper met hun vergrootglas: het is tijd voor het boekenonderzoek, oftewel due diligence. Hierbij worden alle relevante zaken onderzocht. De koper wil zeker weten dat alles klopt en dat hij geen kat in de zak koopt.

Jij als verkoper hebt tijdens deze fase een mededelingsplicht. Je móet dus juiste en volledige informatie geven. Wees transparant, want onregelmatigheden of achtergehouden informatie kunnen leiden tot het opnieuw moeten onderhandelen of, in het ergste geval, een koper die van de aankoop afziet.

Stap 5: Verkoopcontract en overdracht

Is alles tot nu toe naar wens verlopen? Dan is het tijd om het definitieve verkoopcontract op te stellen. Dit doe jij samen met de koper van je bedrijf en een jurist. In het verkoopcontract staan alle afspraken zwart-op-wit.
Wat wordt er precies verkocht, hoeveel moet de koper betalen en wanneer vindt de overdracht plaats bijvoorbeeld. Ook zaken als de administratie, garantiestellingen, personeel, en concurrentiebedingen worden in het koopcontract vastgelegd.

Let op: Meld ook de KvK dat je stopt met je bedrijf, zij spelen deze informatie door aan de belastingdienst. Het hangt van de rechtsvorm van je bedrijf af wat je allemaal moet regelen met de belastingdienst.

Na het ondertekenen is het officieel: je bedrijf is verkocht, gefeliciteerd!

Fiscale aspecten en financiële afwikkeling

Als de champagne is ingeschonken, is het tijd voor de financiële afwikkeling. Want een bedrijf verkopen betekent ook dat je rekening moet houden met de Belastingdienst.

Belastinggevolgen van de verkoop

Een bedrijf verkopen doe je niet zonder dat de Belastingdienst meekijkt. Verkoop je een eenmanszaak of vof? Dan moet je berekenen wat je winst is op het moment van verkoop, dat is het verschil tussen wat het bedrijf waard was op papier en wat je ervoor krijgt. Deze winst tel je op bij je inkomen, en daarover betaal je belasting. Gelukkig kun je in sommige gevallen gebruikmaken van stakingsaftrek, waardoor je minder belasting betaalt.

Verkoop je aandelen in een bv of nv? Dan betaal je meestal belasting in box 2. Je rekent af over het verschil tussen wat je ooit voor de aandelen betaalde en wat je ervoor krijgt. Hoeveel belasting je precies betaalt, hangt af van jouw situatie en hoe de verkoop is geregeld (denk aan betaling in termijnen of alleen bepaalde onderdelen van het bedrijf verkopen).

Verkoop je aan een buitenlandse koper of verhuis je na de verkoop naar het buitenland? Dan kun je te maken krijgen met extra regels, zoals de zogenaamde conserverende aanslag of exitheffing.

De rol van Wise bij internationale verkoopopbrengsten

Krijg je je verkoopbedrag in een andere valuta dan de euro? Of wil je het geld overboeken naar je rekening in het buitenland? Dan loont het om even stil te staan bij hoe je dat doet. Traditionele banken rekenen vaak flinke opslag op wisselkoersen en brengen hoge transactiekosten in rekening. Dat is zonde van je opbrengst.

Met Wise kun je dat slimmer aanpakken. Je opent eenvoudig een multi-valutarekening waarop je meer dan 40 verschillende valuta kunt beheren. Je kunt geld ontvangen, wisselen tegen de middenkoers (zonder verborgen kosten), en direct doorsturen naar je eigen rekening of naar meerdere bestemmingen.

Je krijgt bij Wise ook realtime inzicht in wisselkoersen, zodat je op het juiste moment je geld omzet. En met de Wise-betaalkaart kun je ook gewoon in het buitenland pinnen of uitgaven doen zonder onnodige wisselkosten.

Open gratis een Wise Zakelijke rekening 🚀

Je hebt je bedrijf verkocht, wat nu?

Je bedrijf is verkocht, de betaling is binnen. Maar wat nu? Hoe zorg je dat je zelf ook een goede start maakt in deze nieuwe fase van je leven? Dit kun je na de verkoop van je bedrijf nog verwachten:

Afwikkeling en Post-Closing verplichtingen

Ook na de overdracht zijn er nog een paar praktische zaken die je moet regelen. Denk aan het afsluiten van je administratie (die je nog 7 tot 10 jaar moet bewaren), het doen van je laatste belastingaangiften en het aanpassen van je inschrijving bij de KvK.

In sommige gevallen blijf je nog even betrokken bij het bedrijf. Bijvoorbeeld als adviseur of omdat je een achtergestelde lening hebt verstrekt aan de koper.

En had je personeel, dan gaan alle lopende verplichtingen automatisch over naar de koper. Het is altijd slim om te controleren of alles netjes is overgedragen.

Persoonlijke financiële planning

Dus, klaar nu? In principe wel, maar nu is het tijd om niet meer aan je bedrijf, maar aan jezelf en je financiële toekomst te denken. Wat doe je met de verkoopopbrengst? Ga je het geld ergens in investeren? Ga je sparen of aflossen? Of pak je deze kans om ultiem van je vrijheid te genieten?

Schakel een financieel adviseur in (die had je waarschijnlijk al) die je kan helpen met het maken van een financieel plan. Met Wise kun je vervolgens makkelijk je geld beheren, wisselen of uitgeven.

Klaar voor je volgende hoofdstuk

Je bedrijf verkopen is geen makkelijke beslissing, maar als je het slim aanpakt, kan het een win-winsituatie worden voor zowel jou als verkoper als voor de koper.

Zorg dat je voorbereid bent, breng een team bij elkaar met verstand van zaken en zorg dat je alle afspraken duidelijk vastlegt. Bij de verkoop van je bedrijf kun je wel wat handige tools gebruiken, zoals bovenstaand stappenplan en Wise, om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen, zodat je zonder zorgen kunt beginnen aan een nieuw avontuur.